O socjalistyczną koncepcję kształcenia ustawicznego

Te „z ekonomizowane” i „zintelektualizowane” koncepcje kształcenia ustawicznego okazują się jednak zbyt jednostronne dla potrzeb społeczeństwa socjalistycznego. Argumentacja ekonomiczna, aczkolwiek o zasadniczym znaczeniu, jest niewystarczająca dla socjalistycznych prognoz postępu w dziedzinie stosunków społeczno-gospodarczych oraz kształtowania wszechstronnie rozwiniętej osobowości człowieka. W warunkach socjalizmu kształcenie ustawiczne przygotowując jednostkę do pracy, do osiągnięcia określonej pozycji w społeczeństwie musi przyjąć na siebie odpowiedzialność także za wszechstronny rozwój człowieka, jego zainteresowań, zamiłowań i ambicji twórczych. Kształcenie ustawiczne musi wyjść naprzeciw naturalnemu i coraz szerzej realizowanemu dążeniu jednostki do podmiotowości w historii, do pełnowartościowego uczestnictwa w procesie dokonujących się przedbrażeń społeczno-ekonomicznych i kulturalnych. Założenie to jest logiczną konsekwencją wynikającą z wiodącej idei socjalistycznej pedagogiki, która nigdy nie zrezygnowała z tezy o potrzebie wszechstronnego i harmonijnego rozwijania osobowości wychowanka, wywoływania w niej pożądanych zmian dających szansę pełnej „samorealizacji” w marksistowskim rozumieniu tego pojęcia.