Spełnianie tej roli nie może być oparte na intuicji

Nauczyciel co wynika z istoty jego pracy częstokroć staje wobec konieczności wartościowania zjawisk społecznych i pedagogicznych, kwalifikowania tych zjawisk jako moralnych, pozamoralnych bądź niemoralnych. Jego oceny są wiążące dla uczniów. Spełnianie tej roli nie może być oparte na intuicji, osobistej wrażliwości i własnym doświadczeniu, lecz musi być , oparte na gruntownej wiedzy i naukowej refleksji. To kiedyś A. Dygasiński zauważył, że „moralność domaga się od człowieka tak samo ścisłego rozumowania, jak i nauka”. Nauczyciel występuje też zawsze jako wzór osobowy, jest nosicielem określonych wartości ideologicznych, światopoglądowych, moralnych. I to niezależnie od jego samoświadomości w tym zakresie. Pośrednio lub wprost nauczyciel przyjmuje pewną koncepcję życia i człowieka, co w znacznej mierze określa jego działanie. Podejmując się kształcenia i wychowania nauczyciel uświadamia sobie wartości, które powinien przekazać uczniom, ideał człowieka, do którego powinno się dążyć. Wprawdzie w wyniku rozszerzania się źródeł informacji ta relacja: nauczyciel-uczeń ulega pewnym modyfikacjom, ale niepodobna byłoby zgodzić się z poglądem, że w tej sytuacji można minimalizować, obniżać wymagania wobec nauczyciela.