Utylitarny aspekt kształcenia ustawicznego

Problematyka kształcenia ustawicznego została narzucona przez sytuację, która jest wynikiem gwałtownych postępów w nauce, kulturze, technice i życiu społecznym. Ta nowa sytuacja wymaga stałego podnoszenia i doskonalenia indywidualnych kwalifikacji, konfrontacji wiedzy i umiejętności nabytych w szkole czy uniwersytecie z nowymi wymaganiami. W społeczeństwie statycznym możliwe jest prognozowanie, z dużym nawet prawdopodobieństwem, roli, jaką będzie odgrywał młody człowiek po osiągnięciu dojrzałości, oraz postulowanie, jak powinien on wypełniać tę rolę, aby przyczynić się do zachowania rzeczywistego lub zakładanego dobrobytu społeczeństwa, do którego należy. W społeczeństwie, dla którego dynamiczne zmiany są bardziej charakterystyczne niż stabilność, dokładne’ określenie przyszłej roli dorosłych jest praktycznie niemożliwe. Oczywiście, nigdy żadne społeczeństwo nie było w pełni statyczne, każde bowiem znajduje się w fazie „stawania się”, niemniej jednak w nowoczesnych zindustrializowanych społeczeństwach stopień zmienności, wynikający z planowej, celowej, ale i spontanicznej ingerencji nauki, jest tak duży, że powoduje gwałtowne niekiedy zmiany jakościowe w treści pracy i działalności w różnych dziedzinach życia społecznego. W literaturze amerykańskiej i zachodnioeuropejskiej dość często zwraca się uwagę na konieczność posługiwania się pojęciem „kształcenie ustawiczne” przy planowaniu przyszłościowych ról społecznych i zawodowych obecnie kształconej i wychowywanej młodzieży. Tak pojęta idea kształcenia ustawicznego ma siłą rzeczy zapobiegać „starzeniu się kwalifikacji”, jak również łagodzić niezadowolenie społeczne wywoływane nową koniunkturą > rynku pracy i zmianami wywołanymi przez rozwój nauki i postęp techniczny.