Wolski i gliga

Aktualnie istnieje znaczny teoretyczny dorobek powstały przede wszystkim w wyniku prac UNESCO oraz niektórych instytucji i organizacji międzynarodowych specjalizujących się w problematyce oświatowej i nauczycielskiej. Charakterystyczną cechą opracowań, koncepcji, propozycji programowo-organizacyjnych jest ich ogólny, uniwersalny charakter. Rewolucja naukowo-techniczna istotnie pociąga za sobą określoną „wspólnotę problemową”, ale w ramach tych wspólnych zagadnień musi być uwzględniona również społeczna „differentia specifica”, która pozwala określić rzeczywiste miejsce danej koncepcji w rzeczywistym społeczeństwie. Koncepcje uniwersalne chociaż inspirujące, pożyteczne są wyobcowane z istniejących układów społecznych. Koncepcje konkretne natomiast stwarzają płaszczyznę ścierania się poglądów, a tym samym tworzą płaszczyznę współpracy i współdziałania. Tę płaszczyznę współpracy i współdziałania wyznaczają determinanty społeczno-ekonomiczne, kulturowe, klasowe i historyczne. I tylko na tej płaszczyźnie można wyjaśniać zagadnienia trudne, pogłębiać zrozumienie społeczne spraw pozornie jasnych i oczywistych.