Pojęcie rozwoju

Zakłada, że postrzeganie świata jest doskonalone i poszerzane wraz z kształtowaniem się bardziej skomplikowanych struktur pojęciowych. W procesie kształtowania się aparatu pojęciowego rozwijają się określone właściwości umysłu, cechy charakteru, poglądy, a przede wszystkim samoświadomość zawodowa, umiejętność oceny własnego zachowania i działania. Dzięki temu człowiek jest w stanie kształtować swoje dążenia, dokonywać odpowiedniego wyboru. Daje to nauczycielowi coraz wyższy stopień autonomii intelektualnej, wyzwala go w pewnym stopniu spod presji bezpośrednich wpływów zewnętrznych. Jednakże ujmowanie problematyki kształcenia ustawicznego z punktu widzenia indywidualnych potrzeb nauczyciela, jego zdolności do samokształcenia i samodoskonalenia, daleko zróżnicowanych zainteresowań kadr oświatowych stwarza z kolei nowe problemy, które bynajmniej nie ułatwiają generalnych rozwiązań. Dlatego też w klasyfikacji typów potrzeb nauczycieli należałoby wyodrębnić te, które są istotne z punktu widzenia kształcenia ustawicznego i rozwoju nauczyciela w zawodzie. Musi tu być oczywiście brana pod uwagę specjalizacja która w sposób zasadniczy rzutuje na dobór treści i metod dalszego kształcenia stanowiska w zawodzie nauczycielskim, szczególnie w administracji i nadzorze pedagogicznym. Struktura wykształcenia kadr nauczycielskich będzie ulegała korzystnym zmianom, ale zróżnicowanie poziomu wykształcenia utrzymywać się będzie jeszcze przez wiele lat. A więc i ten typ potrzeb musi być brany pod uwagę.