Kształcenie ustawiczne a oświata dorosłych

Jednym z czynników utrudniających nowe spojrzenie na problematykę kształcenia ustawicznego jest zasugerowanie się koncepcjami i dorobkiem często tkwiącymi w XIX-wiecznej tradycji oświaty dorosłych. Oświata dorosłych nie jest zjawiskiem jednorodnym. Charakteryzuje ją daleko idące ¡zróżnicowanie celów, zadań oraz form wynikające z różnorodności potrzeb i rozwiązań instytucjonalnych. Podstawą jej rozwoju była konieczność dostosowania starszej generacji do zadań, które wynikały z dynamiki przemian społecznych i produkcyjnych.15 A więc upowszechnienie wiedzy z poszczególnych dziedzin życia gospodarczo, społecznego i kulturalnego, przygotowywanie do różnych zawodów, pomoc w określeniu miejsca jednostki w życiu społecznym. Ta różnorodność celów i zadań powodowała różnorodność form. Ujmując rzecz najogólniej można stwierdzić, że rozwój oświaty dorosłych następował od form obliczonych na zaspokojenie potrzeb tych jednostek i grup, których szkoła nie wyposażyła w umiejętności czytania i pisania, aż po formy umożliwiające zdobycie kwalifikacji i dyplomów na poziomie wykształcenia średniego czy akademickiego. W miarę rozwoju systemów szkolnych, upowszechniania szkolnictwa średniego następowała zmiana funkcji oświaty dorosłych z funkcji kompensacyjnych na rzecz zadań wynikających z przyspieszonego tempa rozwoju nauki i techniki, przemian w życiu społecznym. Obok powoływania specjalnych instytucji dla celów upowszechniania wiedzy i wartości rozwinęły się lub powstały tak doniosłe formy upowszechniania informacji naukowych i wartości kultury, jak książka, czasopiśmiennictwo, film, radio, telewizja, muzea i in.