Kształtowanie się decyzji o wyborze zawodu

Przy doborze kandydatów do zawodu nauczycielskiego dwa zespoły czynników mają decydujące znaczenie. Po pierwsze, przy niskim usytuowaniu materialnym, niskiej pozycji i niskim prestiżu trudno jest mówić o pozytywnej selekcji kandydatów do zawodu nauczycielskiego, toteż przez szereg lat uczelnie nauczycielskie musiały przyjmować na studia w dwóch terminach, by mieć odpowiednią liczbę studentów. Badania socjologów nad popularnością zawodów wśród młodzieży ostatnich klas licealnych wykazały, iż zawód nauczyciela z reguły umiejscawiano na dość odległych pozycjach. W rezultacie na plan pierwszy wysuwały się wskaźniki ilościowe, a nie jakościowe. Sytuacja ta raczej nie zachęcała do poszukiwania obiektywnych kryteriów przydatności kandydatów do zawodu nauczycielskiego. Po drugie, do dziś jedyną formą określania przydatności kandydatów do zawodu nauczyciela jest egzamin. Komisje egzaminacyjne kwalifikujące kandydatów na studia nie dysponują naukowo opracowanymi przeciwwskazaniami psychologicznymi i fizjologicznymi w selekcji do zawodu nauczyciela. Tymczasem powszechnie wiadomo, że wady wzroku, słuchu, zbytnia pobudliwość systemu nerwowego, roztargnienie i niektóre inne cechy są przeciwwskazane w pracy pedagogicznej. Utrudnia to lub wręcz uniemożliwia edukację pedagogiczną, wywołuje u nauczyciela poczucie niepełnowartościowości, co oczywiście rzutuje na jego pracę. Lekceważenie tych przeciwwskazań w doborze kandydatów do zawodu nauczycielskiego wywiera ujemny wpływ na efekty pracy dydaktyczniej, a zatem również na karierę’zawodową nauczyciela.